TRAFİK SİGORTASI
Karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası ya da kısaca trafik sigortası, otomobil, kamyon, motosiklet ve diğer karayolu taşıtları için sigortadır.
Trafik sigortasının amacı herhangi bir kaza durumunda “karşı tarafın” malına veya canına verilen hasarı -kabahat oranına bağlı olarak- kısmen veya tamamen karşılar. Araç sigortasının özel şartları her bölgede yasal düzenlemeler ile değişebilmektedir. Trafik Sigortası, Türkiye’deki en yaygın sigorta türlerinden biridir. 2918 Sayılı Karayolları Kanunu gereğince karayoluna çıkan tüm motorlu araçlar tarafından yaptırılması zorunludur.
Polis kontrollerinde araçlarda bulunması beklenen belgelerden biri, trafik sigortası poliçesidir. Trafik Sigortası bir sorumluluk sigortasıdır ve karayolunda seyreden araçların üçüncü şahıslara vereceği maddi ve bedeni zararları karşılar. Aracı işleten kişinin kendi aracına veya kendi kendisine vereceği zararları karşılamaz, Kasko sigortasının yerine geçmez. Trafik sigortası, manevi tazminat taleplerini de karşılamaz.
Trafik Sigortasında sigortalı kişi, Karayolları Trafik Kanunundaki tanım uyarınca işletendir. Türk hukukunda aracın işleteni araç sahibi olabileceği gibi uzun süreli kiralama yapan kişi gibi araç üzerinde önemli menfaati olan başka bir kişi de olabilir. İşleten kişi olan sigortalının adı poliçe üzerinde belirtilir. Trafik sigortası, zorunlu tarifeye bağlıdır. Teminat sınırı ve tavsiye niteliğindeki tarife primi Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenir ve yayımlanır. 2009 yılından itibaren teminatlar değil ama, ödenecek primler konusunda sigorta şirketleri serbest bırakılmıştır. Prim, aracın türü (otomobil, motosiklet, otobüs, vs.), ticari olup olmaması, kayıtlı olduğu il gibi bazı etkenlere bağlı olarak değişir. Normalde bir yıl süreyle düzenlenir, primi peşin ödenir. Trafik sigortası poliçesi, aynı zamanda makbuz yerine geçer. Trafik poliçesi ile birlikte verilmesi gereken trafik pulları ise, elektronik merkezi ortamda anlık takibin yapılabiliyor olması nedeniyle nisan 2011 tarihinden itibaren kalkmıştır.
Sigortalanan dönemde meydana gelen hasarlar, bir sonraki yıl ödenecek primi etkileyecektir. Hasar meydana gelmemesi durumunda, bir sonraki dönem sigortasına hasarsızlık indirimi uygulanır. Bu indirim yıldan yıla artar. En yüksek indirim oranı %20’dir. Buna karşılık, hasar meydana gelmesi halinde, hasarlılık sürprimi uygulanır. %500’e kadar çıkabilir. Hasarsızlık ve hasarlılık bilgileri, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin TRAMER adlı veri bankasında tutulmaktadır. Sigorta şirketleri, Trafik poliçesi düzenlerken TRAMER veritabanını kontrol ettiklerinden, önceki poliçenin farklı bir sigorta şirketinden düzenlenmiş olması halinde dahi hasarsızlık bilgileri aynı kalmaktadır. Hasarsızlık indirimi, sigortalı aracı değil, aracı işleten kişiyi takip eder. Ancak bu hak, ancak satılmış olan araç yerine aynı cins bir aracın iki ay içinde satın alınması koşuluyla verilir.
KASKO SİGORTASI
Kasko; bir aracın kaza geçirmesi, yanması, çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi sonucu oluşabilecek zararları güvence altına alan bir sigorta sözleşmesi.
Trafik sigortasından farklı olarak, poliçe sahibinin kendi aracının hasarını da kısmen veya tamamen karşılar. Trafik sigortasının aksine, zorunlu değildir.
Kasko sigortasının başlıca üç teminatı vardır:
- Çarpma-çarpılma
- Yanma
- Çalınma
Kasko sigortası genel şartları izin verdiğinden, bu teminatlardan biri, ikisi veya hepsi için poliçe düzenlenebilir. Geçmişte bu üç teminat arasından bir ya da ikisini seçerek yapılan poliçeler daha yaygındı. Üç teminatı birden veren poliçelere tam kasko veya halk arasında full kasko deniyordu.
Kasko sigortası genel şartlarına göre, çarpma-çarpılma teminatına “üçüncü kişilerin kötü niyet veya muziplikle yaptıkları hareketler” de dahildir. Örneğin otomobillerin boyalarının sert bir cisimle kasten çizilmesi şeklinde gerçekleşen vandallık hasarlarına karşı koruma verilmektedir.
Zamanla artan rekabet koşulları altında üç teminatın birlikte verilmesi yaygınlaştığı ve neredeyse standart hâl aldığı gibi, Kasko poliçeleri daha başka teminatlarla da zenginleştirildi. Örneğin deprem, sel basması gibi felaket hasarları 17 Ağustos 1999 depremi sonrasında pek çok sigorta şirketi tarafından standart kasko teminatlarına eklendi.
Yolda kalma yardımı 1990’lardan itibaren pek çok şirket tarafından yol yardımı veya asistans gibi adlarla anılan hizmetler, kasko poliçeleriyle birlikte sağlanmaya başlandı. Sigortalılar, motor arızası gibi kasko teminatlarına girmeyen nedenlerle bile olsa, araçlarının yol kenarında haretsiz kalması halinde bir çağrı merkezini arayarak bulundukları yere çekici getirilmesi, aracın en yakın tamirciye çekilmesi, taksi çağırılması, ambülans gönderilmesi gibi zengin hizmet paketlerinden yararlanma imkânına kavuştular.
Öte yandan, ayrı poliçeler halinde satılan ve bir kaza sonucu araçta bulunan kişilere gelen zararları teminat altına alan koltuk ferdi kaza poliçesi ile bir kaza sonucunda araç sürücüsünün üçüncü şahıslara verdiği zararları teminat altına alan İhtiyari Mali Mesuliyet, kazalardan doğan hukuksal anlaşmazlıklarda devreye giren hukuki koruma sigortası poliçeleri de kasko poliçeleri ile birlikte Birleşik Kasko Sigortası gibi isimlerle paket halinde satılmaya başlandı.
Tüm bu teminatlar standart olarak tek poliçede sunulabileceği gibi, bazı şirketlerce ayrı verildiği veya seçime bağlı verildiği için sigorta ettirenlerin poliçelerindeki teminatları dikkatle okumaları veya bu konuda acentelerinden yardım istemeleri önemlidir.
Yurt Dışında Gerçekleşen Hasar ve Kayıplar
Yurt dışı teminatı genellikle sigorta kapsamı dışında tutulur ve ihtiyaç halinde poliçeye eklenmesi gerekir.
Orijinal Olmayan Aksesuarlar
Ayrıca araçta orijinalinin dışında sonradan eklenmiş her türlü ilave aksesuarın teminata dahil edilebilmesi için poliçede ayrıca belirtilmiş olması gereklidir. Bunlara örnek olarak farklı direksiyon veya lastikler verilebilir.
Anlaşmalı Servislerde Onarım
Türkiye’de sigortacılık sektörünün gelişimi insanlarda sigorta bilincinin yükselmesi ile spesifik kasko poliçeleri oluşturulmaya başlanmıştır. Bunlar arasında en kapsamlı özelliklere sahip poliçe “Anlaşmalı Özel Servis” poliçeleridir. bu poliçelerde müşteriler hasar anında yalnızca sigorta şirketinin anlaşmalı özel servislerine gidebilmektedir. Bu şekilde sigorta şirketleri hasar anındaki maliyetlerini ciddi oranda azaltmış ve sigorta sektöründe kasko sigortaları kar elde edilebilir sigorta branşları arasında girmişti. bu poliçe türünde müşteri hasar anında hiçbir ödeme yapmaz. Sigorta şirketi anlaşmalı özel servisi sayesinde müşteri ile alacak/verecek ilişkisine girmez.
NEDEN KASKO YAPTIRMALIYIM ?
Türkiye Sigorta Birliği kasko genel şartları hükümlerine uymak kaydı ile kusurlu olun ya da olmayın, kasko sigortası aracınıza gelebilecek zararlara karşı koruma sağlar.
Kasko’dan farklı olarak Trafik Sigortası ise, sizin aracınızla 3. Şahıslara ya da bunların mallarına vereceğiniz zararları, kusurunuz oranında karşılar. Sadece Trafik ‘iniz var ise, kaza sonrası kusurlu iseniz, sadece kusurunuz sebebiyle karşı tarafın hasarını karşılar. Ancak kusurlu olduğunuz için karşı tarafın Trafik poliçesinden sizin hasarınızı karşılamaz. Böyle bir durumda eğer Kasko’nuzdan aracınızdaki zararı karşılayabilirsiniz.
Sadece Trafik poliçeniz var ve % 50 kusurunuz var ise, trafik poliçeniz karşı tarafın hasarının % 50 sini karşılar. Karşı tarafın poliçesi de sizin hasarınızın % 50’sini karşılar. Böyle bir durumda eğer Kasko poliçeniz var ise, aracınızdaki (otonuzdaki) kalan zararı da kasko poliçenizden karşılayabilirsiniz.
Sadece Trafiğiniz var ve kusurunuz yok ise, karşı tarafın Trafik poliçesini yaptırdığı şirkete başvurarak limitler dahilinde zararınızı tazmin edebilirsiniz. Böyle bir durumda eğer Kasko poliçeniz var ise, zararınızı Kasko yaptırdığınız şirkete başvurarak alabilirsiniz.
Şirketimiz hasarınızı karşıladıktan sonra, karşı tarafın trafik poliçesini yaptırdığı şirkete sizin adınıza başvurarak oto hasarınızın tutarı için rücu işlemlerini gerçekleştirir. (Bu işlem kasko poliçesinde yer alan sigortalı adına verilen bir hizmettir ve hasar olarak görülmez, kasko hasarsızlık indirim hakkınız kaybolmaz.)
1